Thực phẩm siêu chế biến đang thúc đẩy nạn béo phì như thế nào?

Việc tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến (TPSCB) dẫn đến tăng cân và tăng lượng năng lượng nạp vào, có lẽ một phần là do ăn nhanh hơn và nhai ít hơn so với các bữa ăn được chế biến tối thiểu và chế biến tươi.

Nhiều nghiên cứu quan sát đã liên kết việc ăn TPSCB với nguy cơ béo phì và các vấn đề sức khỏe liên quan đến béo phì tăng cao, nhưng có rất ít bằng chứng xác lập mối quan hệ nhân quả và không rõ chính xác TPSCB góp phần vào việc tăng cân như thế nào.

Các nhà nghiên cứu đã tiến hành một nghiên cứu cắt ngang, nhãn mở, ngẫu nhiên để so sánh tác động của TPSCB và không phải TPSCB ở 9 người đàn ông Nhật Bản khỏe mạnh bị thừa cân hoặc béo phì (tuổi trung bình là 29,7; chỉ số khối cơ thể trung bình là 27,4).

Trong mỗi giai đoạn ăn kiêng, những người đàn ông này được đưa vào khoa thử nghiệm lâm sàng tại Bệnh viện Đại học Tokyo, Tokyo, Nhật Bản và được chỉ định tiêu thụ thực phẩm có TPSCB hoặc không có TPSCB trong 1 tuần, sau đó là thời gian ngừng chế độ ăn trong 2 tuần, rồi chuyển sang chế độ ăn thay thế trong một tuần nữa.

Các bữa ăn được kết hợp theo tổng lượng năng lượng và mức độ chất dinh dưỡng đa lượng, và những người tham gia được phép ăn nhiều tùy thích trong giới hạn thời gian 60 phút cho mỗi bữa ăn. Những người đàn ông trong mỗi chế độ ăn kiêng cũng được cung cấp đồ ăn nhẹ và nước uống phù hợp.

Kết quả chính là sự khác biệt về thay đổi trọng lượng cơ thể giữa các giai đoạn tiêu thụ TPSCB và không phải TPSCB. Kết quả phụ bao gồm lượng năng lượng tiêu thụ hàng ngày, tốc độ ăn, tần suất nhai và hồ sơ chuyển hóa.

Những người tham gia tăng thêm 1,1 kg cân nặng trong thời gian tiêu thụ TPSCB so với khi tiêu thụ các loại thực phẩm không phải TPSCB. Lượng năng lượng tiêu thụ trung bình hàng ngày cao hơn 813,5 calo trong tuần tiêu thụ TPSCB so với tuần không tiêu thụ TPSCB, với lượng năng lượng tiêu thụ cao hơn đáng kể về mặt thống kê vào bữa tối và bữa trưa nhưng không phải vào bữa sáng hoặc bữa ăn nhẹ.

Tốc độ ăn nhanh hơn, cả về lượng calo và trọng lượng mỗi phút, trong khi tần suất nhai thấp hơn trong tuần tiêu thụ TPSCB so với tuần không phải TPSCB. Nồng độ triglyceride, aspartate aminotransferase, alanine aminotransferase và gamma-glutamyl transpeptidase trong máu tăng đáng kể trong tuần tiêu thụ TPSCB nhưng không tăng khi tiêu thụ các loại thực phẩm không phải TPSCB.

Tác giả nghiên cứu viết:  "Việc tiêu thụ TPSCB gây tăng cân đáng kể. Liệu pháp dinh dưỡng y tế tập trung vào việc giảm tiêu thụ TPSCB có thể là một chiến lược hiệu quả để ngăn ngừa béo phì."

*Ghi chú:

_ Nghiên cứu cắt ngang là nghiên cứu được thực hiện tại một thời điểm hay trong khoảng một thời gian ngắn, mỗi đối tượng chỉ thu thập thông tin một lần.

_ Nghiên cứu nhãn mở là một loại nghiên cứu lâm sàng trong đó cả người tham gia (vd: bệnh nhân) và nhà nghiên cứu (vd: bác sĩ) đều biết về phương pháp điều trị hoặc can thiệp được đưa ra.

_ Nghiên cứu ngẫu nhiên là một nghiên cứu sử dụng cơ hội để chia người tham gia thành các nhóm để so sánh tác dụng của các phương pháp điều trị khác nhau.

_ Triglyceride là chất béo trung tính luôn có ở trong máu do thức ăn chuyển hóa mỗi ngày và gan tạo ra. Triglyceride cao có thể gây xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, gan nhiễm mỡ, đột quỵ.

_Aspartate aminotransferase là một loại enzyme có nhiều ở các tế bào gan và thận, một lượng nhỏ khác tồn tại ở cơ tim và cơ bắp, aspartate aminotransferase cao có thể báo hiệu tổn thương ở gan

_Alanine aminotransferase là enzym quan trọng trong gan, tham gia vào quá trình chuyển hóa amino acid và đóng vai trò trong đánh giá tình trạng gan. Alanine aminotransferase cao có thể là dấu hiệu của tổn thương gan, viêm gan, xơ gan hoặc nhiễm độc gan

_Gamma-glutamyl transpeptidase là một loại enzyme được tìm thấy chủ yếu trong tế bào gan và tế bào biểu mô đường mật. Gamma-glutamyl transpeptidase cao trong máu có thể chỉ ra bệnh gan hoặc tổn thương ống mật.

Theo Medscape