Cà phê là một trong những loại đồ uống phổ biến nhất được tiêu thụ trên toàn cầu. Đây là thức uống chính hàng ngày của nhiều người, được biết đến với những lợi ích tiềm năng về mặt trao đổi chất và sức khỏe. Các nghiên cứu gần đây cho thấy cà phê cũng có thể có mối quan hệ trực tiếp với hệ vi sinh vật đường ruột của chúng ta.

Trên thực tế, vào năm 2021, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng trong số hơn 150 loại thực phẩm được nghiên cứu, loại đồ uống phổ biến này cho thấy mối liên hệ mạnh mẽ nhất với thành phần hệ vi sinh vật đường ruột, đặc biệt là mức độ của vi khuẩn Lawsonibacter asaccharolyticus, ở khoảng 1.000 người.

Hiện nay, để hiểu rõ hơn về tác động của việc tiêu thụ cà phê đối với hệ vi sinh vật đường ruột, nhóm nghiên cứu này đã phân tích chế độ ăn uống và dữ liệu y tế từ hơn 22.800 cá nhân tại Hoa Kỳ và Vương quốc Anh, bên cạnh thông tin có sẵn công khai từ gần 54.200 người trên toàn thế giới.

Họ đã so sánh dữ liệu từ các mẫu phân thu thập được từ những người uống cà phê và những người không uống cà phê để xác định sự khác biệt trong vi khuẩn đường ruột của họ. Nghiên cứu đã quan sát thấy một số mối tương quan, mối tương quan mạnh nhất là giữa lượng cà phê tiêu thụ và vi khuẩn L. asaccharolyticus: Những người uống cà phê có mức vi khuẩn cao hơn tới tám lần so với những người không uống. Mô hình này được quan sát thấy trên toàn thế giới.

Mặc dù vẫn chưa biết chính xác tác động của loại vi khuẩn này đối với sức khỏe, các nhà nghiên cứu tin rằng chúng có thể liên quan đến những tác động do việc uống cà phê gây ra.

Tác động của cà phê lên hệ vi sinh vật đường ruột

Các nhà nghiên cứu đã thực hiện nghiên cứu mà họ cho là lớn nhất từ trước đến nay về mối liên hệ giữa việc tiêu thụ cà phê và hệ vi sinh vật đường ruột của con người.

Họ đã sử dụng dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm:

• Năm nhóm nghiên cứu ZOE PREDICT
• Nghiên cứu Tâm trí – Cơ thể (Mind–Body Study - MBS)
• Nghiên cứu Xác thực Lối sống của Nam giới (Men’s Lifestyle Validation Study - MLVS).

Họ đã phân tích hơn 22.000 mẫu “shotgun metagenomic” – một kỹ thuật được sử dụng để phát hiện và đo lường mức độ phong phú của toàn bộ DNA vi sinh vật có trong một mẫu.

Họ cũng đánh giá thói quen dinh dưỡng của người tham gia thông qua bảng câu hỏi về tần suất ăn uống từ bốn nhóm PREDICT, MBS và MLVS.

Sau đó, những người tham gia được phân loại thành ba mức tiêu thụ cà phê:

• Những người không bao giờ uống, nếu họ uống tối đa 20 gam (g) cà phê mỗi ngày hoặc ít hơn 3 cốc mỗi tháng.
• Những người uống vừa phải, nếu họ uống từ 21 đến 599 g cà phê mỗi ngày.
• Những người uống nhiều, nếu họ uống 600 g cà phê trở lên mỗi ngày hoặc hơn 3 cốc mỗi ngày.

Họ đã kết thúc với 22.867 người tham gia sau khi loại trừ những người có lượng cà phê tiêu thụ nằm trong top 1% trong nhóm PREDICT, coi họ là những trường hợp ngoại lệ.

Tổng cộng có 5.730 cá nhân được phân loại là người "không bao giờ" uống cà phê, 14.647 người là người uống cà phê "vừa phải" và 2.490 người là người uống cà phê "nhiều".

Nghiên cứu cũng kết hợp dữ liệu công khai về vật liệu di truyền vi sinh vật (metagenomics) từ các mẫu phân của 211 nhóm, tổng cộng là 54.198 mẫu trên nhiều quốc gia khác nhau. Ngoài ra, nó sử dụng dữ liệu gen hoạt động từ 364 mẫu phân và dữ liệu chất chuyển hóa trong máu từ 438 mẫu, cả từ nhóm MBS và MLVS.

Sau đó, các nhà nghiên cứu sử dụng máy học để xem việc uống cà phê liên quan như thế nào đến các loại và mức độ vi khuẩn trong ruột của chúng ta. Họ đã đào tạo một chương trình máy tính để xác định sự khác biệt trong vi khuẩn đường ruột ở những người không bao giờ uống cà phê, những người uống vừa phải và những người tiêu thụ nhiều.

Uống cà phê có thể làm thay đổi đường ruột của bạn, nhưng bạn phải uống bao nhiêu cà phê?

Tương tự như các nghiên cứu trước đó, nghiên cứu hiện tại đã chứng kiến ​​mối quan hệ chặt chẽ giữa việc tiêu thụ cà phê và sự gia tăng các loài vi khuẩn đường ruột cụ thể, đặc biệt là L. asaccharolyticus.

Sự phong phú trung bình của L. asaccharolyticus đã được chứng minh là lớn hơn đáng kể ở nhóm tiêu thụ nhiều cà phê, với các giá trị dao động từ 4,5 đến 8 lần so với nhóm không bao giờ. Tương tự như vậy, nhóm tiêu thụ vừa phải biểu hiện mức độ cao hơn từ 3,4 đến 6,4 lần so với nhóm không bao giờ.

Phân tích các chất chuyển hóa trong máu cho thấy các hợp chất như axit quinic và trigonelline cũng đặc biệt phổ biến ở những người uống cà phê, tương quan với mức L. asaccharolyticus cao hơn.

Có một sự khác biệt nhỏ hơn về tác động của cà phê đối với hệ vi sinh vật đường ruột giữa những người uống một lượng vừa phải và những người uống một lượng lớn, và đối với ba nhóm, sự khác biệt là không đáng kể. Điều này cho thấy rằng việc tăng lượng cà phê tiêu thụ vượt quá mức vừa phải có thể không có tác động mạnh đến hệ vi sinh vật đường ruột. Nói cách khác, bạn có thể không cần phải uống nhiều cà phê để thấy những thay đổi trong hệ vi sinh vật đường ruột của mình.

Các nhà nghiên cứu cũng đã tiến hành các thí nghiệm trong ống nghiệm, thêm cà phê có chứa caffein và không chứa caffein vào các nền nuôi cấy L. asaccharolyticus, cả hai đều thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn. Điều này cho thấy các hợp chất trong cà phê, ngoài caffein, có thể chịu trách nhiệm kích thích sự phát triển.

Họ tiếp tục xác nhận mối liên hệ giữa L. asaccharolyticus và việc tiêu thụ cà phê bằng cách đối chiếu lượng cà phê tiêu thụ bình quân đầu người ước tính với tỷ lệ hiện diện của L. asaccharolyticus tại 25 quốc gia, thông qua việc phân tích lại hàng nghìn bộ dữ liệu công khai.

Nhìn chung, nghiên cứu này bổ sung thêm bằng chứng cho thấy cà phê làm thay đổi thành phần hệ vi sinh vật đường ruột, trong đó L. asaccharolyticus đặc biệt phản ứng với lượng cà phê tiêu thụ. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu để hiểu đầy đủ về cơ chế của mối quan hệ này và những tác động tiềm năng đối với sức khỏe.

Vì việc tiêu thụ cà phê có liên quan đến việc giảm nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân, các tác giả nghiên cứu đề xuất các nghiên cứu trong tương lai nên tìm hiểu xem L. asaccharolyticus có thể là tác nhân trung gian cho mối quan hệ này hay không.

Tại sao mức độ vi khuẩn L. asaccharolyticus cao hơn có thể có lợi?

Alyssa Simpson, một chuyên gia dinh dưỡng về sức khỏe tiêu hóa tại Phoenix, AZ, đã nói rằng: "Mặc dù chúng tôi chưa hiểu đầy đủ về cơ chế này, nhưng L. asaccharolyticus có thể đóng vai trò trong quá trình chuyển hóa polyphenol của cà phê, như axit quinic, thành các hợp chất hoạt tính sinh học góp phần tạo nên những lợi ích đã biết của cà phê."

Thomas M. Holland, bác sĩ y khoa, nhà khoa học và phó giáo sư tại Viện Lão hóa Khỏe mạnh RUSH, đồng ý rằng mặc dù chúng tôi không biết chắc chắn, nhưng L. asaccharolyticus "có khả năng liên quan đến những lợi ích sức khỏe đã biết của cà phê thông qua sự tham gia của nó trong quá trình chuyển hóa các hợp chất có nguồn gốc từ cà phê, như axit quinic."

Ông giải thích thêm về lợi ích của việc này đối với sức khỏe:

“Những chất chuyển hóa này và các hợp chất khác như polyphenol axit chlorogenic và catechin (một phân nhóm flavonoid) có thể tác động đến sức khỏe đường ruột, tình trạng viêm hoặc các quá trình trao đổi chất, có khả năng góp phần làm giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như bệnh tim mạch hoặc cải thiện sự đa dạng của hệ vi sinh vật đường ruột.”

Ngoài ra, Holland lưu ý: “Các nghiên cứu khác đã liên kết việc tiêu thụ cà phê với sự gia tăng sự đa dạng của vi sinh vật và vi khuẩn đường ruột có lợi.”

Ông nói: “Các polyphenol và axit chlorogenic của cà phê được biết đến là hoạt động như prebiotic, các chất giúp tạo ra môi trường thuận lợi cho một số vi khuẩn đường ruột nhất định.”

Simpson cũng giải thích tương tự rằng: “Cà phê có thể tác động tích cực đến hệ vi sinh vật đường ruột bằng cách tăng sự đa dạng của vi khuẩn và hỗ trợ vi khuẩn có lợi thông qua các polyphenol và tác dụng giống như prebiotic của nó.”

Cách tận dụng những lợi ích tiềm năng của cà phê

Simpson nhấn mạnh rằng: "Mặc dù còn quá sớm để khuyến nghị cà phê đặc biệt tốt cho sức khỏe đường ruột, nhưng việc tiêu thụ ở mức độ vừa phải có thể là lựa chọn lành mạnh cho hầu hết mọi người, mang lại những lợi ích tiềm năng cho hệ vi sinh vật đường ruột cùng với các đặc tính chống viêm và chuyển hóa của nó."

Bà cho biết: "Để có được nhiều lợi ích tiềm năng nhất, hãy thưởng thức cà phê đen hoặc thêm một ít chất phụ gia như sữa thực vật không đường."

Bà khuyên: "Nếu bạn thích đồ ngọt, hãy chọn chất tạo ngọt tự nhiên, ít calo như cỏ ngọt, la hán quả hoặc allulose (chất làm ngọt có hàm lượng calo thấp), những chất này nhẹ nhàng hơn với lượng đường trong máu.”

Và cuối cùng, Simpson lưu ý: "Hãy duy trì mức tiêu thụ ở mức độ vừa phải, từ 1 đến 3 cốc mỗi ngày và chọn cà phê hữu cơ chất lượng cao để giảm tiếp xúc với thuốc trừ sâu và tối đa hóa lợi ích sức khỏe của nó."

Các loại thực phẩm khác có thể làm tăng mức độ vi khuẩn L. asaccharolyticus

Simpson cho biết: “Mặc dù cà phê là chất tăng cường chính được biết đến của vi khuẩn Lawsonibacter asaccharolyticus, nhưng các loại thực phẩm khác cũng có thể có tác dụng tương tự.”

Ví dụ, bà cho biết: “Quả aronia chứa axit chlorogenic và polyphenol giống như trong cà phê.”

Holland cũng đề cập đến quả aronia và giải thích lý do tại sao bạn có thể chưa nghe nói đến chúng. Ông cho biết “Chúng là một loại cây lương thực tương đối mới được trồng theo truyền thống ở Nga và Đông Âu nhưng đã được trồng thương mại ở Trung Tây và các khu vực khác của Bắc Mỹ do tình trạng 'siêu thực phẩm' của chúng.”

Ông cũng giải thích rằng, tương tự như cà phê, quả aronia rất giàu polyphenol và có thể thúc đẩy sự phát triển của L. asaccharolyticus. Simpson nói thêm rằng: “Các loại thực phẩm giàu axit chlorogenic, chẳng hạn như quả việt quất, táo và lê, cũng có thể hỗ trợ sự phát triển của nó.”

Holland đồng ý nhưng lưu ý rằng tác động trực tiếp của các loại thực phẩm giàu axit chlorogenic đối với L. asaccharolyticus cần được nghiên cứu thêm.

Simpson kết luận bằng cách nhấn mạnh rằng: “Mặc dù không liên quan trực tiếp đến L. asaccharolyticus, việc tiêu thụ thực phẩm lên men cũng có thể thúc đẩy sự đa dạng của hệ vi sinh vật đường ruột nói chung, hỗ trợ đường ruột khỏe mạnh.”

Theo Medical News Today