Theo một nghiên cứu mới của các nhà nghiên cứu tại Trường Y tế Công cộng Harvard T.H. Chan, Đại học Copenhagen và Đại học Montreal, việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh giàu thực phẩm có nguồn gốc thực vật, với lượng tiêu thụ thực phẩm lành mạnh từ động vật ở mức thấp đến trung bình và lượng tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến thấp hơn có liên quan đến khả năng lão hóa khỏe mạnh cao hơn - được định nghĩa là đến tuổi 70 mà không mắc các bệnh mãn tính nghiêm trọng và duy trì được sức khỏe về nhận thức, thể chất và tinh thần. Nghiên cứu này là một trong những nghiên cứu đầu tiên xem xét nhiều chế độ ăn uống ở tuổi trung niên liên quan đến quá trình lão hóa khỏe mạnh nói chung.

Frank Hu, giáo sư Dinh dưỡng và Dịch tễ học Fredrick J. Stare và là chủ nhiệm Khoa Dinh dưỡng tại Trường Harvard Chan, cho biết:

" Các nghiên cứu trước đây đã xem xét các mô hình ăn uống trong mối liên hệ với những căn bệnh cụ thể hoặc tuổi thọ của con người. Nghiên cứu của chúng tôi tiếp cận theo góc nhìn đa chiều, đặt ra câu hỏi: chế độ ăn ảnh hưởng như thế nào đến khả năng sống độc lập và tận hưởng chất lượng cuộc sống tốt khi họ già đi?"

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu từ Nghiên cứu Sức khỏe của Y tá và Nghiên cứu Theo dõi Chuyên gia Y tế để kiểm tra chế độ ăn uống ở tuổi trung niên và kết quả sức khỏe cuối cùng của hơn 105.000 phụ nữ và nam giới trong độ tuổi từ 39 đến 69 trong suốt 30 năm. Những người tham gia thường xuyên hoàn thành bảng câu hỏi về chế độ ăn uống, trong đó các nhà nghiên cứu chấm điểm mức độ tuân thủ tám chế độ ăn uống lành mạnh của những người tham gia: Chỉ số Ăn uống Lành mạnh Thay thế (AHEI), Chỉ số Địa Trung Hải Thay thế (aMED), Phương pháp Tiếp cận Chế độ Ăn uống để Ngăn ngừa Tăng huyết áp (DASH), Chế độ ăn Địa Trung Hải-DASH nhằm Làm chậm Thoái hóa Thần kinh (MIND), Chế độ ăn thực vật lành mạnh (hPDI), Chỉ số Chế độ Ăn vì Sức khỏe Hành tinh (PHDI), Chế độ ăn uống gây viêm theo thực nghiệm (EDIP) và Chỉ số chế độ ăn gây tăng insulin máu theo thực nghiệm (EDIH). Mỗi chế độ ăn này đều nhấn mạnh vào việc tiêu thụ nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, chất béo không bão hòa, các loại hạt và đậu. Một số chế độ cũng bao gồm việc tiêu thụ ở mức thấp đến vừa phải các thực phẩm lành mạnh có nguồn gốc động vật như cá và một số sản phẩm từ sữa. Các nhà nghiên cứu cũng đánh giá lượng thực phẩm siêu chế biến mà những người tham gia tiêu thụ, được sản xuất công nghiệp, thường chứa các thành phần nhân tạo, đường bổ sung, natri và chất béo không lành mạnh.

Nghiên cứu phát hiện ra rằng 9.771 người tham gia, chiếm 9,3% tổng số người trong nghiên cứu, đã lão hóa một cách khỏe mạnh. Việc tuân thủ bất kỳ chế độ ăn uống lành mạnh nào đều có liên quan đến quá trình lão hóa khỏe mạnh toàn diện và từng khía cạnh riêng lẻ của nó, bao gồm sức khỏe nhận thức, thể chất và tinh thần.

Chế độ ăn uống lành mạnh hàng đầu là AHEI, được phát triển để ngăn ngừa các bệnh mãn tính. Những người tham gia ở nhóm 20% cao nhất của điểm AHEI có khả năng lão hóa khỏe mạnh cao hơn 86% ở tuổi 70 và khả năng lão hóa khỏe mạnh cao hơn 2,2 lần ở tuổi 75 so với những người ở nhóm 20% thấp nhất của điểm AHEI. Chế độ ăn AHEI phản ánh chế độ ăn giàu trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt, đậu và chất béo lành mạnh, đồng thời hạn chế thịt đỏ và thịt chế biến sẵn, đồ uống có đường, natri và ngũ cốc tinh chế. Một chế độ ăn uống hàng đầu khác cho quá trình lão hóa khỏe mạnh là PHDI, chế độ này xem xét cả sức khỏe con người và môi trường bằng cách nhấn mạnh vào thực phẩm có nguồn gốc thực vật và giảm thiểu thực phẩm có nguồn gốc động vật.

Tiêu thụ nhiều thực phẩm siêu chế biến, đặc biệt là thịt chế biến và đồ uống có đường và đồ uống ăn kiêng, có liên quan đến khả năng lão hóa khỏe mạnh thấp hơn.

Marta Guasch-Ferré, phó giáo sư tại Khoa Y tế Công cộng tại Đại học Copenhagen và phó giáo sư thỉnh giảng về dinh dưỡng tại Trường Harvard Chan, cho biết:

"Vì việc duy trì lối sống năng động và khả năng sống độc lập là ưu tiên của cả cá nhân và sức khỏe cộng đồng, nên nghiên cứu về lão hóa khỏe mạnh là điều cần thiết. Những phát hiện của chúng tôi cho thấy rằng chế độ ăn giàu thực phẩm có nguồn gốc thực vật, với lượng vừa phải thực phẩm có nguồn gốc động vật lành mạnh, có thể thúc đẩy quá trình lão hóa khỏe mạnh nói chung và giúp định hình các hướng dẫn về chế độ ăn uống trong tương lai."

Anne-Julie Tessier, phó giáo sư tại Khoa Dinh dưỡng tại Đại học Montreal, nhà nghiên cứu tại Viện Tim Montreal và nhà khoa học thỉnh giảng tại Trường Harvard Chan cho biết thêm:

"Những phát hiện của chúng tôi cũng cho thấy không có chế độ ăn uống nào phù hợp với tất cả mọi người. Chế độ ăn uống lành mạnh có thể được điều chỉnh để phù hợp với nhu cầu và sở thích của từng cá nhân."

Nghiên cứu này có một số hạn chế, đáng chú ý nhất là nhóm đối tượng tham gia chỉ bao gồm các chuyên gia y tế. Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng việc lặp lại nghiên cứu này trên các nhóm dân cư có tình trạng kinh tế xã hội và nguồn gốc đa dạng hơn sẽ giúp cung cấp thêm những hiểu biết về mức độ khái quát hóa của các phát hiện.

Theo Science Daily